Hoe moeten oudergesprekken worden ingevuld naar tevredenheid van zowel ouders als leraren?

  • Gepubliceerd:

Scholen staan voor de taak om educatief partnerschap een goede invulling te geven. Basis daarvoor vormt een ouderbeleid waarin afspraken, procedures, overlegstructuren en verantwoordelijkheden duidelijk zijn. Daarnaast is het belangrijk dat de partners bereid zijn tot samenwerking met respect voor ieders inbreng. Oudergesprekken blijken effectief wanneer er ruimte is voor uitwisseling, er vertrouwen is en een focus op onderwijsondersteunend gedrag. Gespreksprotocollen, reflectie en intervisie kunnen ondersteuning bieden. En deze kunnen de benodigde partnerschapsvaardigheden van leraren helpen ontwikkelen.

Betrokkenheid van ouders bij het onderwijs van hun kind is essentieel. Het gaat dan vooral om betrokkenheid thuis en onderwijsondersteunend gedrag van ouders. Gesprekken van leraren met ouders over de ondersteuning van hun kind zijn dan ook belangrijk. Leraren blijken echter nogal eens stress te ervaren bij het voeren van die gesprekken. Zij gebruiken de gesprekken dan vooral om informatie te geven en niet om informatie uit te wisselen. Om gesprekken met ouders goed te kunnen voeren, zodat er echt een dialoog ontstaat, hebben leraren ondersteuning nodig van onder anderen de directie.

Bevorderen van de kwaliteit van oudergesprekken

Niet de hoeveelheid contact tussen leraren en ouders leidt tot een goede relatie, maar de kwaliteit van het contact en de manier waarop zij die gesprekken voeren. Subtiele componenten, zoals de toon, ervaren steun, verwachtingen ten opzichte van het kind, vertrouwen en begrip voor het verhaal van ouders, doen er meer toe.

De houding van de leraar tegenover ouders en ouderbetrokkenheid blijkt bepalend voor de kwaliteit van de relatie tussen leraren en ouders. Voorwaarden om die relatie te verbeteren zijn respect voor de verschillende perspectieven en expertise van leraren en ouders. Gesprekken plannen en voorbereiden, en daarop reflecteren en feedback vragen, draagt bij aan een betere dialoog.

Inbreng en afstemming realiseren

Er is tijd en ruimte nodig in het gesprek voor inbreng van alle betrokkenen en om die inbreng af te stemmen. Betrokkenen moeten zich ook vrij voelen om hun opvattingen naar voren te brengen. Dat betekent dat de leraar de ouders vraagt wat volgens hen belangrijk is in de schoolse ontwikkeling van hun kind en met hen bespreekt op welke manier zij hun kind thuis het beste kunnen ondersteunen. De school schept de voorwaarden daarvoor. Daarnaast is de leraar duidelijk over de eigen rol en de doelen in de klas.

Ouderbeleid en educatief partnerschap

Voorwaarde voor een goede samenwerking tussen school en ouders is dat afspraken, procedures, overlegstructuren en verantwoordelijkheden duidelijk zijn. Dit vereist van scholen dat zij hun verwachtingen helder communiceren. Dat betekent dat ouders goed weten wanneer en op welke manier er contact is of kan zijn en dat zij effectieve informatie krijgen.

Om succesvol te functioneren als educatief partner is het belangrijk dat leraren positief en onbevooroordeeld staan tegenover de betrokkenheid van ouders bij school en bij het kind thuis. Ook is het essentieel dat zij oog hebben voor verschillen tussen ouders en dat zij beschikken over gespreksvaardigheden. Het is daarbij handig om expliciet aandacht te besteden aan de dialoog met ouders en daarop te reflecteren en feedback te geven. Aandacht voor de ontwikkeling van die vaardigheden is met name belangrijk voor startende leraren. 

Partnerschap

Het is belangrijk om als school en als team expliciet te maken wat mogelijk en wenselijk is in het informele en formele contact tussen leraren en ouders, en wat hun posities zijn. Ouders en leraren – vanuit hun eigen rollen en expertise – beslissen in dialoog met elkaar wat goed is voor de ontwikkeling van het kind. De onderwijskundige taak van de school, de afwegingen die in dat kader worden gemaakt en een goede afstemming daarover met ouders hebben hierbij prioriteit.

Meer weten?

Lees het volledige rapport opgesteld als antwoord op deze vraag, inclusief geraadpleegde bronnen.

Of lees meer over Ouderbetrokkenheid en School en ouders op de website van Wij-leren.

Dit antwoord is tot stand gekomen met dank aan Geke Klapwijk (antwoordspecialist) en Edith van Eck (kennismakelaar Kennisrotonde).


Ga je het antwoord gebruiken in het onderwijs?
Wat vind je van de leesbaarheid van het antwoord?

Privacyverklaring

Wij gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens. Lees hierover meer in onze privacyverklaring.

Gerelateerde vragen

  • Hoe kunnen scholen betrokkenheid van ouders versterken en wat vraagt dit van de leerkrachten?

    Gelijke kansen algemeen | Multiculturaliteit | Ouderbetrokkenheid | po

    Educatief partnerschap biedt een goede insteek om de wederzijdse betrokkenheid van school en ouders te versterken. De school is leidend bij de vormgeving van educatief partnerschap. Voldoende ruimte voor inbreng van de ouders is echter een voorwaarde voor succes. Belangrijk is dat scholen en de leraren positief en onbevooroordeeld staan tegenover de betrokkenheid van ouders. Ook is het goed als zij oog hebben voor cultuurverschillen en verschillen tussen ouders. Zij moeten met die verschillende ouders kunnen communiceren en kritisch kunnen kijken naar hun eigen geschiedenis en rol daarvan in het contact.

    Lees meer

  • Hoe kunnen basisscholen bij educatief partnerschap ouders beter informeren over het schooladvies?

    Ouderbetrokkenheid | Schoolovergang

    Bij educatief partnerschap worden ouders gezien als samenwerkingspartners van de school in opvoeding en het leerproces van leerlingen. Die relatie is wederzijds, ouders en school moeten beide initiatief tonen. Als de leraar ouders regelmatig informeert over schoolwerk en ontwikkeling van de leerling, bevordert dit de betrokkenheid van de ouders. Ook helpt dit (realistische) verwachtingen te kweken. Dat kan onder andere door de resultaten van de leervolgsystemen in groep 6 met ouders te delen en deze goed toe te lichten.

    Lees meer