Draagt een meerscholendirectie bij aan efficiënt werken en aan tevredenheid van ouders en personeel?

  • Gepubliceerd:

Veranderingen in organisatiestructuur binnen scholen, zoals een verandering naar een meerscholendirectie, kan impact hebben op leraren en schoolleiding. Problemen kunnen ontstaan doordat er te veel afstand is tussen management en leraren, waardoor leraren zich niet gezien en gewaardeerd voelen. Een direct antwoord op deze vraag is in de wetenschappelijke literatuur niet gevonden. Er is wél onderzoek naar de invloed van een schoolleider op de schoolcultuur en daarmee op het welbevinden van leraren en ouders binnen een school. Het is belangrijk dat schoolleiders op locatie voldoende tijd en aandacht hebben voor leraren, leerlingen en ouders. En de schoolleiders moeten voldoende zichtbaar zijn, om zo bij te dragen aan een goed leerklimaat.

schooldirectie

Als er een meerscholendirecteur of een andere vorm van bovenschools management is, is er vaak een schoolleider per locatie (locatieleider) die de dagelijkse leiding op zich neemt. In 2007 is onderzoek gedaan naar de verdeling van taken tussen deze schoolleiders en bovenschoolse managers. De meer schoolspecifieke taken liggen bij de schoolleider en zaken als personeels- en salarisadministratie en huisvesting liggen bij het bovenschools management. De invoering van bovenschools management heeft vooral de werkzaamheden van de locatieleider verandert. Beheerstaken worden meer op bovenschools niveau geregeld, zodat de schoolleider meer aandacht heeft voor onderwijsinhoudelijke zaken.

Schoolcultuur

De rol van de schoolleider op de locatie is van belang voor de tevredenheid van leraren en ouders. Schoolleiders zijn een essentieel onderdeel van de schoolcultuur en hebben daar een grote invloed op. Daarmee hebben zij ook invloed op het functioneren en welbevinden van leraren. Communicatie is hierbij belangrijk. Schoolleiders hebben de mogelijkheid en verantwoordelijkheid om het gedrag en de houding van leraren en leerlingen te veranderen, bijvoorbeeld door hen te inspireren. Zij kunnen gezamenlijke normen en waarden, een gemeenschappelijke visie en zo een positieve schoolcultuur creëren. Niet alleen schoolleiders beïnvloeden de schoolcultuur, maar ook leerkrachten, leerlingen en zelfs de ouders.

Schoolmanagement

Binnen het voortgezet onderwijs is onderzoek gedaan naar de kloof tussen schoolmanagement en leraren. Onder het management wordt de rector met het managementteam verstaan, maar ook de bovenschoolse directeuren en de vestigings- of locatiedirecteuren. Een aantal thema’s blijkt een negatieve impact te hebben op de samenwerking tussen schoolmanagement en leraren. Deze thema’s kunnen ook spelen bij een meerscholendirectie in het basisonderwijs.

Door schaalvergroting en een meer gelaagde structuur is de directie meer werkgever geworden. Veel wordt formeel gereguleerd, wat de afstand tussen schoolleiding en leraren vergroot. Ook is het contact tussen schoolleiding en leraren veranderd. Het contact is formeler en er is meer aandacht voor de verantwoording naar boven. En er is minder ruimte voor persoonlijke contacten tussen schoolleiding en leraren op de werkvloer.

Goed leerklimaat

Schaalvergroting en verandering van organisatiestructuur binnen (basis)scholen kan dus grote gevolgen hebben voor de medewerkers. Omdat de afstand tussen management en de werkvloer groter is, kunnen medewerkers zich niet gezien voelen en sturing missen. Ook kan een verandering in organisatiestructuur leiden tot verlies van autonomie bij medewerkers. Het is daarom belangrijk dat de schoolleiding op locatie voldoende tijd en aandacht heeft voor schoolinhoudelijke zaken. Ook moet de locatieleider zorgen voor een positief schoolklimaat, waarin docenten en studenten kunnen floreren.

Meer weten?

Lees het volledige rapport opgesteld als antwoord op deze vraag, inclusief geraadpleegde bronnen.

Dit antwoord is tot stand gekomen met dank aan Nelleke de Jong (antwoordspecialist) en Lisette Uiterwijk (kennismakelaar Kennisrotonde).


Ga je het antwoord gebruiken in het onderwijs?
Wat vind je van de leesbaarheid van het antwoord?

Privacyverklaring

Wij gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens. Lees hierover meer in onze privacyverklaring.

Gerelateerde vragen

  • Hoe kom je tot verticaal alignment in het onderwijs?

    Leergemeenschap | Leiderschap | Professionele ontwikkeling | Schoolorganisatie

    Verticaal alignment is geen doel op zich, maar is gericht op beter onderwijs en het leren van kinderen. Om alignment, oftewel verbinding en afstemming te bereiken tussen de verschillende lagen betrokkenen in het onderwijs, is het creëren en onderhouden van eigenaarschap van al die betrokkenen een sleutelfactor. Zo kunnen ze samen werken aan gemeenschappelijk doelen. Daarbij moet er aandacht zijn voor de verschillende rollen van de betrokken mensen en organisaties. En het is nodig een kwaliteitscultuur te creëren waarbinnen men ruimte en vertrouwen voelt om kennis te delen en te innoveren.

    Lees meer