NRO Onderzoeksprogrammering

Het NRO coördineert en financiert onderwijsonderzoek, met als doel de verbetering en vernieuwing van het onderwijs in Nederland. Voorop staat dat het onderzoek voldoet aan wetenschappelijke kwaliteitseisen. Het onderzoek kan zich uitstrekken over alle onderwijssectoren, van de voor- en vroegschoolse educatie (vve) tot en met het hoger onderwijs en na- en bijscholing. Het kan gaan om fundamenteel, beleidsgericht of praktijkgericht onderzoek, en om een combinatie hiervan.

Het NRO bepaalt in samenspraak met het onderwijsveld naar welke thema’s het onderzoek laat doen, en legt dit vast in een meerjarenprogramma. Dit onderzoek wordt betaald uit de reguliere begroting van het NRO. Daarnaast financiert het NRO onderzoek met zogenoemde additionele middelen. Vaak gaat het daarbij om opdrachten van ministeries, met name dat van onderwijs.

Onderzoeksprogramma 2022-2025

Het onderzoeksprogramma voor 2022-2025 kent drie lijnen. Grofweg gaat het om onderzoek op landelijk, regionaal en meer lokaal niveau. Deze driedeling sluit aan bij wensen uit het onderwijsveld, zoals neergelegd in het rapport Slimme verbindingen (2019, p.47).

1. Onderzoek naar landelijke onderwijsthema’s

Onderwijsprofessionals en wetenschappers hebben in 2021 samen bepaald wat actuele thema’s zijn om te onderzoeken. Deze hebben ze vastgelegd in de Kennisagenda voor het onderwijs. De Kennisagenda vormt de basis voor het onderzoeksprogramma van deze eerste financieringslijn, onder de noemer Kennis voor onderwijs van de toekomst.

Kennis voor onderwijs van de toekomst

2. Onderzoek door bestaande regionale kennisnetwerken

Regionale netwerken spelen een belangrijke rol in de kennisinfrastructuur van het onderwijs. Volgens deze lijn wordt onderzoek gefinancierd naar vraagstukken die voor deze netwerken relevant zijn. Het onderzoek heeft tegelijk als doel om de netwerken verder te versterken. Het bijbehorende onderzoeksprogramma heet Samenwerken aan onderwijskwaliteit in de regio.

Samenwerken aan onderwijskwaliteit in de regio

3. Onderzoek naar  innovaties in netwerken van scholen

In deze financieringslijn staat het ontwikkelen en delen van kennis over effectief innoveren in het onderwijs centraal. Er kan financiering worden aangevraagd om de effecten van deze onderwijsinnovaties te onderzoeken.

Onderzoek met additionele middelen

Het NRO financiert ook veel onderzoek buiten zijn reguliere begroting. Dat gaat veelal om onderzoek naar beleidsvragen, vooral in opdracht van het ministerie van OCW. Voorbeelden hiervan zijn beleidsevaluaties, zoals de Evaluatie Passend Onderwijs, peilingsonderzoeken (Peil.onderwijs) en internationaal vergelijkende onderzoeken, zoals PISA en TIMSS. Daarnaast is het NRO verantwoordelijk voor het toekennen van verschillende lerarenbeurzen.

Verder zet het NRO onderzoek naar de effecten van kansrijke interventies in het primair en voortgezet onderwijs uit. De interventies zijn onderdeel van het Nationaal Programma Onderwijs, dat is bedoeld om leerachterstanden als gevolg van de coronapandemie in te lopen.

  • In hoofdstuk 3 van het Meerjarenplan 2024-2028 staat de actuele onderzoeksprogrammering voor die periode toegelicht.